Nowa podstawa programowa kształcenia w zawodzie technik ochrony środowiska (325511)

Celem kształcenia zawodowego jest przygotowanie uczących się do życia w warunkach współczesnego świata, wykonywania pracy zawodowej i aktywnego funkcjonowania na zmieniającym się rynku pracy.

Zadania szkoły i innych podmiotów prowadzących kształcenie zawodowe oraz sposób ich realizacji są uwarunkowane zmianami zachodzącymi w otoczeniu gospodarczo-społecznym, na które wpływają w szczególności: idea gospodarki opartej na wiedzy, globalizacja procesów gospodarczych i społecznych, rosnący udział handlu międzynarodowego, mobilność geograficzna i zawodowa, nowe techniki i technologie, a także wzrost oczekiwań pracodawców w zakresie poziomu wiedzy i umiejętności pracowników.

W procesie kształcenia zawodowego ważne jest integrowanie i korelowanie kształcenia ogólnego i zawodowego, w tym doskonalenie kompetencji kluczowych nabytych w procesie kształcenia ogólnego, z uwzględnieniem niższych etapów edukacyjnych. Odpowiedni poziom wiedzy ogólnej powiązanej z wiedzą zawodową przyczyni się do podniesienia poziomu umiejętności zawodowych absolwentów szkół kształcących w zawodach, a tym samym zapewni im możliwość sprostania wyzwaniom zmieniającego się rynku pracy.

W procesie kształcenia zawodowego są podejmowane działania wspomagające rozwój każdego uczącego się, stosownie do jego potrzeb i możliwości, ze szczególnym uwzględnieniem indywidualnych ścieżek edukacji i kariery, możliwości podnoszenia poziomu wykształcenia i kwalifikacji zawodowych oraz zapobiegania przedwczesnemu kończeniu nauki.

Elastycznemu reagowaniu systemu kształcenia zawodowego na potrzeby rynku pracy, jego otwartości na uczenie się przez całe życie oraz mobilności edukacyjnej i zawodowej absolwentów ma służyć wyodrębnienie kwalifikacji w ramach poszczególnych zawodów wpisanych do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego.

(BHP). Bezpieczeństwo i higiena pracy

Uczeń:

1) rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią;

2) rozróżnia zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce;

3) określa prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy;

4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych;

5) określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy;

6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka;

7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;

8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych;

9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;

10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia.

(PDG). Podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej

Uczeń:

1) stosuje pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej;

2) stosuje przepisy prawa pracy, przepisy prawa dotyczące ochrony danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego;

3) stosuje przepisy prawa dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej;

4) rozróżnia przedsiębiorstwa i instytucje występujące w branży i powiązania między nimi;

5) analizuje działania prowadzone przez przedsiębiorstwa funkcjonujące w branży;

6) inicjuje wspólne przedsięwzięcia z różnymi przedsiębiorstwami z branży;

7) przygotowuje dokumentację niezbędną do uruchomienia i prowadzenia działalności gospodarczej;

8) prowadzi korespondencję związaną z prowadzeniem działalności gospodarczej;

9) obsługuje urządzenia biurowe oraz stosuje programy komputerowe wspomagające prowadzenie działalności gospodarczej;

10) planuje i podejmuje działania marketingowe prowadzonej działalności gospodarczej;

11) optymalizuje koszty i przychody prowadzonej działalności gospodarczej.

(JOZ). Język obcy ukierunkowany zawodowo

Uczeń:

1) posługuje się zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiających realizację zadań zawodowych;

2) interpretuje wypowiedzi dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych artykułowane powoli i wyraźnie, w standardowej odmianie języka;

3) analizuje i interpretuje krótkie teksty pisemne dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych;

4) formułuje krótkie i zrozumiałe wypowiedzi oraz teksty pisemne umożliwiające komunikowanie się w środowisku pracy;

5) korzysta z obcojęzycznych źródeł informacji.

(KPS). Kompetencje personalne i społeczne

Uczeń:

1) przestrzega zasad kultury i etyki;

2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań;

3) przewiduje skutki podejmowanych działań;

4) jest otwarty na zmiany;

5) potrafi radzić sobie ze stresem;

6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe;

7) przestrzega tajemnicy zawodowej;

8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania;

9) potrafi negocjować warunki porozumień;

10) współpracuje w zespole.

(OMZ). Organizacja pracy małych zespołów (wyłącznie dla zawodów nauczanych na poziomie technika)

Uczeń:

1) planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań;

2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań;

3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań;

4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań;

5) wprowadza rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na poprawę warunków i jakość pracy;

6) komunikuje się ze współpracownikami.

PKZ(R.g) Umiejętności stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodach: technik ochrony środowiska, technik inżynierii środowiska i melioracji

Uczeń:

1) określa stan i zasoby środowiska przyrodniczego;

2) charakteryzuje elementy środowiska przyrodniczego;

3) przestrzega zasad prowadzenia racjonalnej gospodarki zasobami środowiska przyrodniczego;

4) charakteryzuje rodzaje wód powierzchniowych i podziemnych;

5) klasyfikuje gleby według określonych kryteriów;

6) rozpoznaje rodzaje zanieczyszczeń oraz określa ich wpływ na środowisko;

7) ocenia zmiany zachodzące w środowisku na skutek działalności człowieka;

8) korzysta z map pogody oraz danych meteorologicznych i hydrologicznych;

9) przestrzega zasad wykonywania rysunków technicznych oraz szkiców rysunkowych;

10) stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony i kształtowania środowiska oraz przestrzega norm w tym zakresie;

11) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań.

R.7. Ocena stanu środowiska

1. Wykonywanie badań dotyczących stanu środowiska

Uczeń:

1) planuje prace związane z badaniem i oceną stanu środowiska;

2) lokalizuje punkty pomiaru parametrów powietrza, wody, gleby oraz natężenia hałasu i drgań;

3) dobiera metody prowadzenia badań oraz aparaturę pomiarową w zależności od badanego komponentu środowiska;

4) pobiera próbki komponentów środowiska do badań laboratoryjnych i terenowych;

5) obsługuje urządzenia i aparaturę kontrolno-pomiarową;

6) wykonuje oznaczenia laboratoryjne określonych komponentów środowiska;

7) prowadzi badania procesów zachodzących w środowisku;

8) opracowuje i ewidencjonuje wyniki badań;

9) ocenia jakość komponentów środowiska na podstawie obowiązujących norm oraz przepisów prawa;

10) organizuje działania związane monitoringiem zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego, wód powierzchniowych i podziemnych, gleby oraz hałasu;

11) opracowuje plany działań związanych z monitoringiem przyrody ożywionej;

12) korzysta z systemu gromadzenia, przesyłania i przetwarzania danych;

13) określa cele i przestrzega zasad zintegrowanego monitoringu środowiska przyrodniczego;

14) wykonuje badania związane z prowadzeniem zintegrowanego monitoringu środowiska przyrodniczego;

15) ocenia aktualny stan środowiska oraz opracowuje prognozy zmian zachodzących w środowisku;

16) opracowuje plany działań w sytuacji wystąpienia zagrożeń ekologicznych;

17) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka, wynikające z prowadzonych prac laboratoryjnych i terenowych.

2. Ocena stopnia zanieczyszczenia środowiska

Uczeń:

1) przestrzega zasad sporządzania bilansów zanieczyszczeń powietrza, wody i gleby;

2) określa stężenie i rozmieszczenie zanieczyszczeń powietrza, wody i gleby w różnych regionach kraju;

3) sporządza bilanse zanieczyszczeń wód płynących, powietrza i gleby;

4) opracowuje wyniki bilansów z wykorzystaniem specjalistycznych programów komputerowych;

5) określa dopuszczalny stopień zanieczyszczenia środowiska na podstawie obowiązujących norm i przepisów prawa;

6) oblicza stopień redukcji zanieczyszczeń gazów odlotowych i ścieków;

7) oblicza emisje zanieczyszczeń na podstawie wyników monitoringu;

8) ocenia aktualny stan środowiska na podstawie bilansu zanieczyszczeń;

9) korzysta z informacji zamieszczanych w katastrze wodnym;

10) określa warunki wydawania pozwoleń emisyjnych i decyzji wodnoprawnych;

11) opracowuje instrukcje gospodarowania wodą;

12) rozpoznaje rodzaje zagrożeń i określa ich wpływ na środowisko;

13) oblicza opłaty za korzystanie ze środowiska;

14) określa wpływ oddziaływania inwestycji szczególnie szkodliwych na środowisko przyrodnicze i ludzi.

R.8. Planowanie i realizacja zadań związanych z ochroną środowiska

1. Planowanie i wykonywanie zadań dotyczących ochrony wód

Uczeń:

1) przestrzega zasad eksploatacji ujęć wód powierzchniowych i podziemnych;

2) rozpoznaje źródła zanieczyszczenia wód powierzchniowych i podziemnych;

3) dobiera metody uzdatniania wody;

4) planuje proces uzdatniania wody w zależności od jej składu chemicznego;

5) dobiera urządzenia do uzdatniania wody przeznaczonej do określonych celów;

6) obsługuje urządzenia stosowane w procesie uzdatniania wody przeznaczonej do celów pitnych i przemysłowych;

7) klasyfikuje ścieki według określonych kryteriów;

8) analizuje procesy zachodzące podczas oczyszczania ścieków miejskich i przemysłowych;

9) dobiera urządzenia do oczyszczania różnego rodzaju ścieków;

10) prowadzi prace związane z oczyszczaniem ścieków miejskich i przemysłowych;

11) rozpoznaje rodzaje i elementy przydomowej oczyszczalni ścieków;

12) kieruje pracami związanymi z budową i eksploatacją przydomowych oczyszczalni ścieków;

13) prowadzi prace związane z zagospodarowaniem osadów ściekowych;

14) korzysta z dokumentacji projektowych sieci wodociągowych i kanalizacyjnych.

2. Planowanie oraz wykonywanie zadań dotyczących ochrony powietrza atmosferycznego

Uczeń:

1) rozpoznaje źródła zanieczyszczeń powietrza;

2) określa rodzaj i stężenie zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego;

3) dobiera metody ochrony powietrza atmosferycznego przed zanieczyszczeniami;

4) planuje działania związane z ograniczeniem emisji zanieczyszczeń do atmosfery;

5) organizuje i prowadzi prace związane z usuwaniem zanieczyszczeń

z powietrza atmosferycznego;

6) propaguje stosowanie bezodpadowych technologii wytwarzania energii elektrycznej i cieplnej;

7) określa wpływ hałasu na organizm człowieka i środowisko przyrodnicze;

8) dobiera metody i środki ochrony przed hałasem;

9) podejmuje działania związane z ograniczaniem hałasu i drgań w środowisku;

10) stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przed hałasem i drganiami.

3. Prowadzenie racjonalnej gospodarki odpadami oraz prac dotyczących ochrony gleb

Uczeń:

1) klasyfikuje odpady według określonych kryteriów;

2) określa warunki i metody unieszkodliwiania odpadów;

3) organizuje zbiórkę i wywóz odpadów komunalnych;

4) przestrzega zasad składowania i magazynowania odpadów;

5) sortuje odpady komunalne;

6) dobiera sposoby zagospodarowania odpadów;

7) dobiera metody unieszkodliwiania odpadów;

8) prowadzi kampanię na rzecz ochrony środowiska;

9) nadzoruje prace związane z eksploatacją składowiska odpadów komunalnych;

10) prowadzi prace związane z kompostowaniem odpadów;

11) planuje i prowadzi prace związane ze spalaniem odpadów komunalnych

oraz eksploatacją spalarni;

12) prowadzi prace związane z zagospodarowaniem odpadów niebezpiecznych;

13) dobiera metody unieszkodliwiania odpadów przemysłowych;

14) organizuje prace związane z przeróbką osadów ściekowych i eksploatacją urządzeń;

15) rozpoznaje źródła zanieczyszczenia gleb;

16) dobiera metody ochrony gleb przed degradacją i dewastacją;

17) organizuje prace związane z rekultywacją gleb.