Nowa podstawa programowa kształcenia w zawodzie technik teleinformatyk (351103)

Celem kształcenia zawodowego jest przygotowanie uczących się do życia w warunkach współczesnego świata, wykonywania pracy zawodowej i aktywnego funkcjonowania na zmieniającym się rynku pracy.

Zadania szkoły i innych podmiotów prowadzących kształcenie zawodowe oraz sposób ich realizacji są uwarunkowane zmianami zachodzącymi w otoczeniu gospodarczo-społecznym, na które wpływają w szczególności: idea gospodarki opartej na wiedzy, globalizacja procesów gospodarczych i społecznych, rosnący udział handlu międzynarodowego, mobilność geograficzna i zawodowa, nowe techniki i technologie, a także wzrost oczekiwań pracodawców w zakresie poziomu wiedzy i umiejętności pracowników.

W procesie kształcenia zawodowego ważne jest integrowanie i korelowanie kształcenia ogólnego i zawodowego, w tym doskonalenie kompetencji kluczowych nabytych w procesie kształcenia ogólnego, z uwzględnieniem niższych etapów edukacyjnych. Odpowiedni poziom wiedzy ogólnej powiązanej z wiedzą zawodową przyczyni się do podniesienia poziomu umiejętności zawodowych absolwentów szkół kształcących w zawodach, a tym samym zapewni im możliwość sprostania wyzwaniom zmieniającego się rynku pracy.

W procesie kształcenia zawodowego są podejmowane działania wspomagające rozwój każdego uczącego się, stosownie do jego potrzeb i możliwości, ze szczególnym uwzględnieniem indywidualnych ścieżek edukacji i kariery, możliwości podnoszenia poziomu wykształcenia i kwalifikacji zawodowych oraz zapobiegania przedwczesnemu kończeniu nauki.

Elastycznemu reagowaniu systemu kształcenia zawodowego na potrzeby rynku pracy, jego otwartości na uczenie się przez całe życie oraz mobilności edukacyjnej i zawodowej absolwentów ma służyć wyodrębnienie kwalifikacji w ramach poszczególnych zawodów wpisanych do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego.

(BHP). Bezpieczeństwo i higiena pracy

Uczeń:

1) rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią;

2) rozróżnia zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce;

3) określa prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy;

4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych;

5) określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy;

6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka;

7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;

8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych;

9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;

10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia.

(PDG). Podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej

Uczeń:

1) stosuje pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej;

2) stosuje przepisy prawa pracy, przepisy prawa dotyczące ochrony danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego;

3) stosuje przepisy prawa dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej;

4) rozróżnia przedsiębiorstwa i instytucje występujące w branży i powiązania między nimi;

5) analizuje działania prowadzone przez przedsiębiorstwa funkcjonujące w branży;

6) inicjuje wspólne przedsięwzięcia z różnymi przedsiębiorstwami z branży;

7) przygotowuje dokumentację niezbędną do uruchomienia i prowadzenia działalności gospodarczej;

8) prowadzi korespondencję związaną z prowadzeniem działalności gospodarczej;

9) obsługuje urządzenia biurowe oraz stosuje programy komputerowe wspomagające prowadzenie działalności gospodarczej;

10) planuje i podejmuje działania marketingowe prowadzonej działalności gospodarczej;

11) optymalizuje koszty i przychody prowadzonej działalności gospodarczej.

(JOZ). Język obcy ukierunkowany zawodowo

Uczeń:

1) posługuje się zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiających realizację zadań zawodowych;

2) interpretuje wypowiedzi dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych artykułowane powoli i wyraźnie, w standardowej odmianie języka;

3) analizuje i interpretuje krótkie teksty pisemne dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych;

4) formułuje krótkie i zrozumiałe wypowiedzi oraz teksty pisemne umożliwiające komunikowanie się w środowisku pracy;

5) korzysta z obcojęzycznych źródeł informacji.

(KPS). Kompetencje personalne i społeczne

Uczeń:

1) przestrzega zasad kultury i etyki;

2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań;

3) przewiduje skutki podejmowanych działań;

4) jest otwarty na zmiany;

5) potrafi radzić sobie ze stresem;

6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe;

7) przestrzega tajemnicy zawodowej;

8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania;

9) potrafi negocjować warunki porozumień;

10) współpracuje w zespole.

(OMZ). Organizacja pracy małych zespołów (wyłącznie dla zawodów nauczanych na poziomie technika)

Uczeń:

1) planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań;

2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań;

3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań;

4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań;

5) wprowadza rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na poprawę warunków i jakość pracy;

6) komunikuje się ze współpracownikami.

PKZ(E.a) Umiejętności stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodach: monter sieci i urządzeń telekomunikacyjnych, monter mechatronik, monter-elektronik, elektromechanik pojazdów samochodowych, elektromechanik, elektryk, technik telekomunikacji, technik teleinformatyk, technik elektronik, technik awionik, technik mechatronik, technik elektryk, technik elektroniki i informatyki medycznej, mechanik pojazdów samochodowych, technik pojazdów samochodowych, technik automatyk sterowania ruchem kolejowym, technik elektroenergetyk transportu szynowego

Uczeń:

1) posługuje się pojęciami z dziedziny elektrotechniki i elektroniki;

2) opisuje zjawiska związane z prądem stałym i zmiennym;

3) interpretuje wielkości fizyczne związane z prądem zmiennym;

4) wyznacza wielkości charakteryzujące przebiegi sinusoidalne typu y = A sin(ωt+φ);

5) stosuje prawa elektrotechniki do obliczania i szacowania wartości wielkości elektrycznych w obwodach elektrycznych i układach elektronicznych;

6) rozpoznaje elementy oraz układy elektryczne i elektroniczne;

7) sporządza schematy ideowe i montażowe układów elektrycznych i elektronicznych;

8) rozróżnia parametry elementów oraz układów elektrycznych i elektronicznych;

9) posługuje się rysunkiem technicznym podczas prac montażowych i instalacyjnych;

10) dobiera narzędzia i przyrządy pomiarowe oraz wykonuje prace z zakresu montażu mechanicznego elementów i urządzeń elektrycznych i elektronicznych;

11) wykonuje prace z zakresu obróbki ręcznej;

12) określa funkcje elementów i układów elektrycznych i elektronicznych na podstawie dokumentacji technicznej;

13) wykonuje połączenia elementów i układów elektrycznych oraz elektronicznych na podstawie schematów ideowych i montażowych;

14) dobiera metody i przyrządy do pomiaru parametrów układów elektronicznych i elektronicznych;

15) wykonuje pomiary wielkości elektrycznych elementów, układów elektrycznych i elektronicznych;

16) przedstawia wyniki pomiarów i obliczeń w postaci tabel i wykresów;

17) posługuje się dokumentacją techniczną, katalogami i instrukcjami obsługi oraz przestrzega norm w tym zakresie;

18) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań.

PKZ(E.b) Umiejętności stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodach: technik informatyk, technik tyfloinformatyk, technik teleinformatyk

Uczeń:

1) rozpoznaje symbole graficzne i oznaczenia podzespołów systemu komputerowego;

2) dobiera elementy i konfiguracje systemu komputerowego;

3) dobiera oprogramowanie użytkowe do realizacji określonych zadań;

4) stosuje zabezpieczenia sprzętu komputerowego i systemu operacyjnego;

5) rozróżnia parametry sprzętu komputerowego;

6) charakteryzuje informatyczne systemy komputerowe;

7) określa funkcje systemu operacyjnego;

8) posługuje się terminologią dotyczącą lokalnych sieci komputerowych;

9) charakteryzuje urządzenia sieciowe;

10) charakteryzuje rodzaje oprogramowania użytkowego;

11) korzysta z publikacji elektronicznych;

12) przestrzega zasad zarządzania projektem w trakcie organizacji i planowania pracy;

13) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań.

PKZ(E.c) Umiejętności stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodach: technik elektronik, technik elektryk, technik mechatronik, technik telekomunikacji, technik teleinformatyk

Uczeń:

1) wykonuje operacje matematyczne na liczbach zespolonych;

2) sporządza wykresy w skali logarytmicznej;

3) charakteryzuje parametry elementów oraz układów elektrycznych i elektronicznych;

4) dobiera elementy oraz układy elektryczne i elektroniczne do określonych warunków eksploatacyjnych;

5) określa wpływ parametrów poszczególnych elementów i podzespołów na pracę układów elektrycznych i elektronicznych;

6) dobiera metody i przyrządy do pomiaru parametrów układów elektrycznych i elektronicznych;

7) dokonuje analizy pracy układów elektrycznych i elektronicznych na podstawie schematów ideowych oraz wyników pomiarów;

8) sporządza dokumentację z wykonywanych prac;

9) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań.

E.15. Uruchamianie oraz utrzymanie terminali i przyłączy abonenckich

1. Uruchamianie i utrzymanie systemów komputerowych

Uczeń:

1) charakteryzuje proces uruchamiania komputera oraz konfiguruje BIOS (ang. Basic Input/Output System);

2) instaluje, konfiguruje oraz aktualizuje systemy operacyjne i aplikacje na stacjach roboczych;

3) instaluje i aktualizuje sterowniki urządzeń peryferyjnych;

4) dobiera zabezpieczenia systemów operacyjnych;

5) modernizuje i rekonfiguruje systemy komputerowe;

6) lokalizuje uszkodzenia sprzętowe i systemowe systemów komputerowych na podstawie opisu lub diagnozy;

7) określa funkcje programów monitorujących i zabezpieczających pracę systemu komputerowego oraz jego poszczególnych elementów;

8) posługuje się terminologią dotyczącą informatycznych systemów komputerowych;

9) określa sposoby licencjonowania oprogramowania komputerowego;

10) sporządza wykaz zainstalowanego oprogramowania komputerowego, zarządza licencjami;

11) stosuje narzędzia informatyczne do gromadzenia, porządkowania i prezentacji danych;

12) wykonuje kopie bezpieczeństwa danych.

2. Uruchamianie i utrzymanie urządzeń dostępowych systemów transmisyjnych

Uczeń:

1) wyjaśnia zjawiska związane z przesyłaniem sygnałów;

2) dokonuje klasyfikacji mediów transmisyjnych;

3) rozpoznaje parametry jednostkowe linii długiej;

4) rozpoznaje metody kodowania oraz techniki modulacji;

5) wyjaśnia zasadę działania przetworników A/C i C/A;

6) rozróżnia rodzaje przetworników i określa ich zastosowania;

7) rozróżnia rodzaje sygnałów na podstawie opisu, przebiegów czasowych i wyników pomiarów;

8) wyjaśnia zasadę działania urządzeń dostępowych systemów transmisyjnych;

9) dobiera urządzenia dostępowe systemów transmisyjnych w zależności od specyfikacji zastosowania;

10) dobiera parametry konfiguracyjne dla urządzeń dostępowych systemów transmisyjnych;

11) uruchamia i konfiguruje modemy dostępowe;

12) posługuje się terminologią dotyczącą instalacji, uruchamiania oraz utrzymania urządzeń dostępowych systemów transmisyjnych;

13) odczytuje schematy blokowe i montażowe urządzeń dostępowych systemów transmisyjnych;

14) posługuje się instrukcjami, zaleceniami i dokumentacją techniczną;

15) instaluje urządzenia zasilające i zabezpieczające urządzenia dostępowe systemów transmisyjnych;

16) wykonuje pomiary transmisyjnych parametrów toru transmisyjnego;

17) wykonuje pomiary i testy urządzeń dostępowych systemów transmisyjnych;

18) ocenia jakość działania urządzeń dostępowych systemów transmisyjnych na podstawie wyników testów i pomiarów.

3. Uruchamianie i utrzymanie urządzeń abonenckich sieci komutacyjnych

Uczeń:

1) rozróżnia rodzaje komutacji;

2) rozpoznaje elementy urządzeń komutacyjnych na podstawie charakterystyk, symboli graficznych, oznaczeń;

3) dobiera parametry konfiguracyjne abonenckich urządzeń sieci komutacyjnych;

4) rozróżnia rodzaje i typy sygnalizacji w łączach abonenckich;

5) rozpoznaje sygnały w łączu abonenckim;

6) wykonuje pomiary linii abonenckiej;

7) odczytuje schematy blokowe i montażowe cyfrowych urządzeń komutacyjnych, instrukcje, zalecenia, dokumentację techniczną;

8) instaluje urządzenia zasilające i zabezpieczające urządzenia abonenckie;

9) identyfikuje parametry abonenckich urządzeń sieci komutacyjnych;

10) instaluje i konfiguruje aparaty telefoniczne systemów analogowych i cyfrowych;

11) uruchamia telefoniczne centralki abonenckie i administruje nimi;

12) wykonuje pomiary uruchomieniowe oraz testy okresowe cyfrowych urządzeń abonenckich;

13) ocenia jakość działania cyfrowych urządzeń abonenckich na podstawie wyników testów;

14) sprawdza działanie sygnalizacji abonenckiej;

15) wykonuje i uruchamia telefoniczne sieci abonenckie;

16) konfiguruje i utrzymuje modemy i terminale cyfrowych sieci komutacyjnych;

17) lokalizuje i usuwa uszkodzenia w liniach abonenckich na podstawie pomiarów i wyników testów.

E.13. Projektowanie lokalnych sieci komputerowych i administrowanie sieciami

1. Projektowanie i wykonywanie lokalnej sieci komputerowej

Uczeń:

1) rozpoznaje topologie lokalnych sieci komputerowych;

2) rozpoznaje i stosuje normy dotyczące okablowania strukturalnego;

3) rozpoznaje protokoły sieci lokalnych i protokoły dostępu do sieci rozległej;

4) rozpoznaje urządzenia sieciowe na podstawie opisu, symboli graficznych i wyglądu;

5) określa funkcje komputerowego systemu sieciowego;

6) wykonuje projekt lokalnej sieci komputerowej;

7) dobiera elementy komputerowej sieci strukturalnej, urządzenia i oprogramowanie sieciowe;

8) sporządza kosztorys projektowanej sieci komputerowej;

9) dobiera medium do budowy lokalnej sieci komputerowej;

10) dobiera przyrządy i urządzenia do montażu okablowania strukturalnego;

11) montuje okablowanie sieciowe;

12) wykonuje pomiary okablowania strukturalnego;

13) opisuje i analizuje klasy adresów IP;

14) projektuje strukturę adresów IP w sieci;

15) wykonuje pomiary i testy sieci logicznej;

16) opracowuje dokumentację powykonawczą lokalnej sieci komputerowej.

2. Konfigurowanie urządzeń sieciowych

Uczeń:

1) modernizuje i rekonfiguruje serwery;

2) konfiguruje przełączniki lokalnych sieci komputerowych;

3) konfiguruje sieci wirtualne w lokalnych sieciach komputerowych;

4) konfiguruje rutery i urządzenia zabezpieczające typu zapora sieciowa (ang. firewall);

5) konfiguruje urządzenia dostępu do lokalnej sieci komputerowej bezprzewodowej;

6) konfiguruje urządzenia telefonii internetowej;

7) dobiera i stosuje narzędzia diagnostyczne;

8) tworzy sieci wirtualne za pomocą połączeń internetowych;

9) monitoruje pracę urządzeń lokalnych sieci komputerowych.

3. Administrowanie sieciowymi systemami operacyjnymi

Uczeń:

1) instaluje sieciowe systemy operacyjne;

2) konfiguruje interfejsy sieciowe;

3) udostępnia zasoby lokalnej sieci komputerowej;

4) charakteryzuje usługi serwerowe;

5) określa funkcje profili użytkowników i zasady grup użytkowników;

6) zarządza kontami użytkowników i grup użytkowników systemu operacyjnego lub komputera;

7) konfiguruje usługi katalogowe lokalnej sieci komputerowej;

8) zarządza centralnie stacjami roboczymi;

9) rozpoznaje protokoły aplikacyjne;

10) monitoruje działania użytkowników lokalnej sieci komputerowej;

11) modernizuje lokalną sieć komputerową;

12) przestrzega zasad udostępniania i ochrony zasobów sieciowych;

13) wyjaśnia zasady działania protokołów lokalnej sieci komputerowej;

14) konfiguruje usługi odpowiedzialne za adresację hostów (adresację IP), system nazw, ruting, zabezpieczenie przed wszelkiego rodzaju atakami z sieci (firewall);

15) podłącza lokalną sieć komputerową do Internetu;

16) konfiguruje usługi serwerów internetowych;

17) określa rodzaje awarii lub wadliwego działania lokalnej sieci komputerowej;

18) lokalizuje i usuwa przyczyny wadliwego działania systemów sieciowych;

19) zabezpiecza komputery przed zawirusowaniem, niekontrolowanym przepływem informacji oraz utratą danych.

E.16. Montaż i eksploatacja sieci rozległych

1. Montowanie i eksploatowanie systemów transmisyjnych

Uczeń:

1) charakteryzuje budowę oraz parametry mediów transmisyjnych;

2) rozróżnia złącza, rodzaje włókien światłowodowych oraz ich parametry;

3) rozpoznaje elementy osprzętu światłowodowego na podstawie wyglądu, parametrów katalogowych oraz symboli graficznych;

4) montuje złącza kablowe, przełącznice i elementy okablowania urządzeń telekomunikacyjnych;

5) dobiera przyrządy i metody pomiaru parametrów transmisyjnych: tłumienia złączy i odcinków światłowodu, reflektancji złączy światłowodowych, tłumienności jednostkowej traktu światłowodowego i poszczególnych odcinków;

6) ocenia poprawność uzyskanych wyników pomiarów na podstawie zaleceń instytucji standaryzujących;

7) mierzy parametry światłowodów metodą transmisyjną oraz metodą rozproszenia wstecznego;

8) charakteryzuje parametry anten;

9) rozróżnia rodzaje konstrukcji nośnych urządzeń radiokomunikacyjnych;

10) montuje i uruchamia instalacje antenowe;

11) charakteryzuje techniki zwielokrotniania w teletransmisyjnych systemach cyfrowych;

12) rozróżnia plezjochroniczne i synchroniczne systemy cyfrowe hierarchii europejskiej i amerykańskiej na podstawie opisów i oznaczeń;

13) oblicza przepływności podstawowych struktur plezjochronicznych i synchronicznych systemów cyfrowych;

14) charakteryzuje techniki synchronizacji w systemach cyfrowych;

15) rozróżnia rodzaje sieci optycznych na podstawie opisu i schematów blokowych;

16) rozpoznaje konfiguracje i topologie sieci optycznych;

17) instaluje urządzenia zasilające i zabezpieczające urządzenia teletransmisyjne;

18) montuje i demontuje podzespoły i urządzenia transmisyjne;

19) uruchamia urządzenia i systemy transmisyjne;

20) sprawdza alarmy w urządzeniach transmisyjnych;

21) wykonuje pomiary systemów transmisyjnych oraz interpretuje wyniki pomiarów;

22) lokalizuje uszkodzenia w traktach transmisyjnych.

2. Instalowanie i eksploatowanie sieci komutacyjnych

Uczeń:

1) określa podstawowe funkcje central telefonicznych;

2) charakteryzuje budowę oraz określa funkcje podstawowych bloków funkcjonalnych central telefonicznych;

3) klasyfikuje pola komutacyjne;

4) rozróżnia podstawowe rodzaje pól komutacyjnych na podstawie opisu i symboli;

5) przestrzega wymagań producenta dotyczących warunków zasilania, klimatyzacji, ochrony przed wyładowaniami elektrostatycznymi, zabezpieczeń liniowych urządzeń telekomunikacyjnych;

6) instaluje urządzenia zasilające i zabezpieczające systemy komutacyjne;

7) przestrzega zasad zabezpieczeń sprzętowych i programowych w centralach telefonicznych;

8) określa rodzaje sygnalizacji w łączach abonenckich i międzycentralowych;

9) charakteryzuje procesy zestawiania i rozłączania połączeń w sieciach komutacyjnych;

10) przeprowadza testy i pomiary parametrów sieci komutacyjnej;

11) lokalizuje uszkodzone podzespoły cyfrowej centrali telefonicznej na podstawie alarmów i wyników testu;

12) wymienia uszkodzone elementy w urządzeniach komutacyjnych;

13) montuje i demontuje podzespoły i urządzenia sieci komutacyjnej;

14) dodaje abonentów analogowych i cyfrowych do sieci komutacyjnej;

15) charakteryzuje usługi oferowane w sieciach komutacyjnych;

16) dodaje usługi dla nowych użytkowników i zmienia funkcjonujące usługi;

17) dokonuje analizy raportów ruchowych.

3. Administrowanie sieciami teleinformatycznymi

Uczeń:

1) dokonuje analizy parametrów łącza transmisji danych;

2) rozróżnia technologie sieciowe z komutacją pakietów i komórek;

3) definiuje i konfiguruje usługi teleinformatyczne;

4) przestrzega zasad udostępniania i ochrony zasobów sieciowych w sieciach teleinformatycznych;

5) dokonuje analizy protokołów stosowanych przez interaktywne aplikacje czasu rzeczywistego;

6) konfiguruje systemy VoIP (ang. Voice over Internet Protocol);

7) charakteryzuje struktury sieci teleinformatycznej z komutacją w warstwie optycznej;

8) dobiera i konfiguruje adresację hostów (adresację IP) w sieciach rozległych;

9) charakteryzuje algorytmy oraz protokoły rutingu;

10) charakteryzuje parametry oraz określa funkcje i zastosowanie ruterów dostępowych, szkieletowych i brzegowych;

11) konfiguruje interfejsy rutera;

12) konfiguruje ruting statyczny i dynamiczny;

13) konfiguruje prawa dostępu do sieci teleinformatycznych i przywileje użytkowników sieci teleinformatycznych;

14) określa funkcje oraz budowę zarządcy i agenta protokołu zarządzania siecią SNMP (ang. Simple Network Management Protocol);

15) monitoruje ruch w sieci teleinformatycznej i zapobiega jej przeciążeniom;

16) konfiguruje tunele oraz wirtualne prywatne sieci teleinformatyczne;

17) monitoruje działanie sieci teleinformatycznych za pomocą standardowych testów;

18) instaluje urządzenia zasilające i zabezpieczające urządzenia teleinformatyczne;

19) zabezpiecza sieci teleinformatyczne przed zawirusowaniem i niekontrolowanym przepływem informacji oraz utratą danych.